Przyjęcie w 966 r. przez Mieszka I chrztu zapoczątkowało chrystianizację kraju. W ten sposób Polska oficjalnie stała się krajem chrześcijańskim i włączona została do europejskiej wspólnoty wyznaniowej. W stosunkach z Cesarstwem Niemieckim wspólna religia chrześcijańska ułatwiała zbliżenie i podnosiła prestiż Polski w chrześcijańskiej Europie. Ponadto, z jednej strony chrystianizacja uniemożliwiała Niemcom organizowanie motywowanych religijnie wypraw wojennych na ziemie polskie i podporządkowanie ich Kościołowi niemieckiemu, z drugiej zaś - wzmacniała sojusz polsko-niemiecki przeciw pogańskim Wieletom i Wolinianom na Pomorzu oraz zbliżała Polskę do podległych cesarzowi Czech.

Cesarz Otton tli, wnuk Ottona I, stworzył koncepcję uniwersalnego, potężnego imperium rzymskiego (imperium Christianum), w której polityka podporządkowania Kościoła państwu łączyła się z ideą braterskiej wspólnoty wszystkich ludów chrześcijańskich. Uniwersalnej władzy cesarskiej miały być podporządkowane na prawach równorzędności: Italia, Galia, Germania i Słowiańszczyzna. Plany Ottona III były zbieżne z celami politycznymi Bolesława I Chrobrego, następcy Mieszka, dążącego do zjednoczenia pod swą władzą wszystkich Słowian zachodnich dla ocalenia ich przed grożącą ekspansją niemiecką, a także umocnienia państwa stworzonego przez jego przodków.

W 1000 r. Otton III przybył do Gniezna w pielgrzymce do grobu św. Wojciecha, zmarłego męczeńską śmiercią biskupa, przyjaciela i spowiednika cesarza. Pielgrzymka miała być również okazją do porozumienia się z popierającym go polskim księciem Bolesławem I Chrobrym. Po pielgrzymce do grobu św. Wojciecha Bolesław zaprosił cesarza do rodzinnego zamku piastowskiego nad jeziorem Lednickim. Uroczyście podejmowany w dniach 7-15 marca (podczas tzw. zjazdu gnieźnieńskiego) cesarz uznał suwerenność księcia polskiego, zwolnił go od obowiązku trybutarnego (tzn. $aćenia daniny) oraz włączył do swego planu "odbudowy cesarstwa rzymskiego". Uznał ponadto Bolesława zą godnego korony, na znak czego włożył mu na głowę swój diadem cesarski, uznając go "patrycjuszem rzymskim", a więc "przyjacielem i sprzymierzeńcem cesarstwa i narodu rzymskiego" oraz i nazywając "bratem i współpracownikiem cesarstwa". Fakt ten umocnił polityczne znaczenie państwa polskiego oraz jego władcę. W planie Ottona Bolesławowi miała prawdopodobnie przypaść godność króla krajów słowiańskich (bądź patrycjusza rzymskiego), zajmującego pełnoprawne miejsce wśród władców pozostałych części cesarstwa.

Otton III uniezależnił Polskę od kościelnej władzy Niemiec, potwierdzając wcześniejszą decyzję papieża Sylwestra II o utworzeniu odrębnej polskiej prowincji kościelnej, zależnej jedynie od papieża, ze stolicą w Gnieźnie. Tworzyło ją: arcybiskupstwo gnieźnieńskie - obejmujące część Wielkopolski, Mazowsze i Kujawy - oraz podległych mu biskupstw w głównych grodach kraju: Krakowie (dla ziemi Wiślan), Wrocławiu (dla Śląska) i Kołobrzegu (dla Pomorza) i misyjnym biskupstwem poznańskim. Bolesław uzyskał również od cesarza prawo ich obsadzania, a także pełną władzę nad prowincją. Powołanie metropolii gnieźnieńskiej ustaliło polską hierarchię kościelną oraz zakończyło proces wiązania Polski z zachodnim, łacińskim kręgiem cywilizacyjnym i jego kulturą. Pozycja Bolesława na arenie międzynarodowej ogromnie wzrosła.

Zawarte porozumienie zostało potwierdzone gestami wzajemnej sympatii obu władców: cesarz podarował Chrobremu gwóźdź z krzyża Chrystusowego i włócznię św. Maurycego, wodza rzymskiego, którą sprowadziła dla syna z Konstantynopola matka Ottona III, księżniczka grecka. Włócznię noszono zawsze przed cesarzem jako oznakę godności monarszej (bereł jeszcze wówczas nie znano). Bolesław natomiast podarował cesarzowi ramię św. Wojciecha i eskortę trzystu pancernych wojów.

Coins linked with an article