Sanktuarium Matki Bożej na Jasnej Górze to od ponad sześciu stuleci wyjątkowe miejsce kultu maryjnego na ziemiach polskich.

Początki Jasnej Góry wiążą się z fundacją klasztoru paulinów dokonaną przez księcia Władysława Opolczyka w 1382 r. na wzgórzu w pobliżu Częstochowy. Dwa lata później fundator przywiózł z Rusi już wówczas otoczony kultem obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem i przekazał go zakonnikom pod opiekę. Sprowadzenie tego niezwykłego wizerunku jest prawdopodobnie związane z przybyciem z Węgier do Polski młodej Jadwigi Andegaweńskiej, koronowanej w 1384 r. na króla Polski.

Według źródeł od 1388 r. ośrodek sakralny zaczęto nazywać Jasną Górą. Król Władysław Jagiełło w 1393 r., w imieniu swoim i małżonki Jadwigi, dokonał powtórnej fundacji klasztoru jasnogórskiego. Sfinansował także renowację cudownego obrazu, uszkodzonego w 1430 r. przez sprawców napaści na klasztor.

Sława tego miejsca ciągle wzrastała, a pod opieką władców z dynastii Jagiellonów i Wazów sanktuarium było rozbudowywane i upiększane. Zygmunt III i Władysław IV wznieśli wokół klasztoru fortyfikacje, dzięki którym obiekt zyskał miano Fortalitium Marianum. Od czasów sławnej obrony klasztoru przed Szwedami w 1655 r. Jasna Góra nabrała wyjątkowego znaczenia jako duchowa stolica narodu polskiego. Król Jan Kazimierz we Lwowie 1 kwietnia 1656 r. ogłosił Matkę Bożą Królową Polski i oddał pod jej opiekę mieszkańców Rzeczypospolitej. Za symboliczny tron Maryi Królowej Polski uznano sanktuarium jasnogórskie.

Niezwykle doniosłym wydarzeniem w dziejach sanktuarium była, pierwsza poza terenem Włoch, koronacja cudownego obrazu Matki Bożej koronami papieskimi dokonana 8 września 1717 r. W okresie rozbiorów Jasna Góra, nadal otaczana przez Polaków wielkim kultem, była miejscem niosącym otuchę i nadzieję. W XX w. znaczącą rolę w historii duchowej stolicy kraju odegrała posługa prymasa Polski, bł. kard. Stefana Wyszyńskiego, który za podstawę całego programu duszpasterskiego dla ojczyzny obrał kult Matki Bożej Jasnogórskiej, oraz pontyfikat papieża, św. Jana Pawła II, który w czasie podróży apostolskich do ojczyzny aż sześciokrotnie pielgrzymował do częstochowskiego sanktuarium. Jasna Góra – co roku odwiedzana przez miliony pielgrzymów nie tylko z Polski, lecz także z wielu krajów świata – jest jednym z największych obiektów kultu maryjnego w całym Kościele.

o. dr Grzegorz Prus OSPPE

Rewers monety przedstawia rodzinę w stylistyce dziecięcego rysunku, w tle zaprezentowano wizerunek klasztoru na Jasnej Górze od strony wschodniej.

Na awersie umieszczono wizerunek korony Maryi z obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej, ofiarowanej przez Świętego Jana Pawła II, a także fragment cytatu z Aktu biskupów polskich ponownego obrania Matki Bożej Królową Polski w 1920 r.

Numizmaty powiązane z artykułem