Dzieje brzeskiego ratusza sięgają czasów średniowiecznych. Na przełomie XV i XVI wieku ratusz składał się z dwóch budynków ustawionych równolegle do siebie. Ceglane elewacje, dodatkowo malowane na czerwono, ozdobiono dekoracyjnymi blendami okiennymi.

Taki kształt siedziby rady miejskiej nie odpowiadał już aspiracjom władz Brzegu w połowie XVI wieku. Zdecydowano o przebudowie ratusza. Plany te przyśpieszył wielki pożar Brzegu w 1569 r. Rok później miasto podpisało umowę z włoskim architektem i przedsiębiorcą Jakubem Parrem, który przed 1577 r. przebudował ratusz – według planów swojego zięcia Bernarda Niurona – w duchu renesansu. Od początku prace te wspierał książę brzeski Jerzy II. Dzięki tak ambitnemu mecenasowi powstała reprezentacyjna siedziba władz miejskich, mająca formę pałacu miejskiego.

Wykorzystując stare gotyckie mury, architekci wznieśli trójskrzydłowy budynek. Od zachodu stworzyli reprezentacyjną fasadę z arkadową loggią, flankowaną dwoma wieżami z klatkami schodowymi oraz trzema trójbocznymi szczytami w połaci stromego dachu. Wieżę zegarową zwieńczono ozdobnym, dwuprześwitowym hełmem, a jej ściany pokryto dekoracją sgraffitową, imitującą ciosy diamentowe.

Ukształtowana w ten sposób renesansowa bryła siedziby brzeskiej rady miejskiej przetrwała do dziś niemal bez zmian, stając się wybitnym przykładem recepcji włoskiego renesansu w Europie Środkowej. W kolejnych wiekach zmieniały się jedynie funkcje i wystrój niektórych wnętrz ratusza. W 1646 r. wielka sala znajdująca się na pierwszym piętrze południowego skrzydła została nakryta efektownym modrzewiowym stropem. W latach 1743–1746 w jednym z pomieszczeń na pierwszym piętrze północnego skrzydła powstała reprezentacyjna sala rady miejskiej, zwana Salą Rajców. Dzięki niedawnym pracom konserwatorskim brzeski ratusz odzyskał dawny blask i znów zachwyca swoją architekturą.

dr Romuald Nowak

Na rewersie monety znajduje się ujęcie północno- zachodniej części ratusza w Brzegu.

Numizmaty powiązane z artykułem