Katowice, stolica województwa śląskiego, to jedna z największych aglomeracji w Polsce. Miasto, będące przez pięćset lat jedną z typowych wsi górnośląskich, zaczęło od połowy XIX w. błyskawicznie zyskiwać na znaczeniu, głównie za sprawą gwałtownego rozwoju górnictwa i hutnictwa. W 1865 r. Katowice otrzymały prawa miejskie. I wojna światowa była dla miasta czasem rozwoju przemysłu i sprzyjającej koniunktury, zwłaszcza dla zakładów hutniczych. Działania wojenne nie dotknęły ludności, a jej liczny udział w latach 1919-1921 w trzech powstaniach śląskich i akcji plebiscytowej zadecydował o przyłączeniu do odrodzonego państwa polskiego. W latach międzywojennych Katowice intensywnie się rozwijały. Wraz z przypływem kapitału wzrastały nowe obiekty infrastruktury miejskiej, dzielnice, luksusowe osiedla willowe i monumentalne budowle sakralne.

Na początku II wojny światowej cały Górny Śląsk został włączony do III Rzeszy. Okupanci uczynili z Katowic siedzibę prowincji. Po wyzwoleniu w 1945 r. miasto odzyskało dawne znaczenie centrum przemysłowego i administracyjnego, wzrosła również jego ranga jako ośrodka naukowo-kulturowego. W 1971 r. otwarto Halę Widowiskowo-Sportową "Spodek". W pobliżu znajduje się odlany z brązu Pomnik Powstańców Śląskich, który upamiętnia trzy wystąpienia Ślązaków przeciwko dominacji niemieckiej w latach 1919-1921. Zarówno "Spodek", jak i pomnik stały się symbolami miasta.

Późniejsze dzieje Katowic to dalszy rozwój przemysłowy i urbanistyczny regionu. Obecnie jednak miasto zmienia swoje industrialne oblicze.

Jednym z ważnych działań, podjętych przez władze samorządowe, jest rewitalizacja zabytkowej dzielnicy Katowic, unikatowego w skali światowej osiedla robotniczego z początku XX w. - Nikiszowca (niem. Nickischschacht). Uwagę licznych zwiedzających zwraca przede wszystkim charakterystyczna architektura, wyróżniająca to osiedle spośród wielu innych kolonii robotniczych wybudowanych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX w. Osiedle z dziewięcioma zamkniętymi pierścieniowo blokami powstało przez połączenie wielomieszkaniowych, trójkondygnacyjnych domów. W skład zabudowy osiedla wchodziły także budynki użyteczności publicznej: szkoły, konsum, pralnia (obecnie powstaje tu filia Muzeum Historii Katowic), łaźnia, poczta, gospoda, barak dla zakaźnie chorych oraz neobarokowy kościół pw. św. Anny. Nikiszowiec to miejsce o wielu różnych obliczach i niepowtarzalnej atmosferze, przykład wzorcowej architektury przemysłowej, relikt przemijającej tradycji górniczej Śląska.

Zmiana wizerunku sprawia, że miasto przyciąga nowych ludzi, staje się kulturalną stolicą Górnego Śląska, skutecznie walcząc ze stereotypem miejsca pełnego czarnego pyłu i hałd. Współczesny obraz Katowic tworzą nowoczesne budynki instytucji kultury, biurowce, centra biznesowe, handlowe i kompleksy rozrywkowe. Realizowane są też liczne projekty inwestycyjne związane z kulturą. Na terenach byłej kopalni Katowice powstaje Strefa Kultury. Wkrótce wybudowana zostanie tam nowa siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, Muzeum Śląskie i Międzynarodowe Centrum Kongresowe. Nieopodal kończy się budowa wspólnej biblioteki Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego.

Realizowane inwestycje oraz ugruntowana pozycja Miasta Wielkich Wydarzeń zachęciły katowicką społeczność do tego, by ubiegać się o zaszczytne miano Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 r. Awans do finału konkursu czy prawo do organizacji Mistrzostw Świata w Siatkówce w 2014 r. tylko potwierdzają słuszność zachodzących zmian.

Dzisiejsze nowoczesne oblicze Katowic jest zasługą konsekwentnej polityki prowadzonej od lat przez włodarzy miasta. Elementem korzystnie wpływającym na perspektywy rozwojowe jest położenie Katowic w sercu ogromnego zurbanizowanego obszaru. Zachodzące obecnie przemiany, realizacja projektów przebudowy miasta wskazują, że Katowice czekają dalsze lata ekonomicznej i społecznej prosperity.

Wydział Informacji i Promocji
Urząd Miasta Katowice

Numizmaty powiązane z artykułem