Tematyka monet

Bronisław Malinowski

Bronisław Kasper Malinowski, urodził się 7 kwietnia 1884 r. w Krakowie. Mimo ciężkiej choroby oau z odznaczeniem zdał maturę jako eksternista, następnie rozpoczął studia przyrodnicze na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ciągu pierwszych dwóch lat studiów słuchał wykładów głównie z fizyki, matematyki, chemii, uczęszczał również na wykłady z filozofii. Poważna choroba (prawdopodobnie gruźlica) zmusiła go do zmiany kierunku studiów na filozoficzne. Nadal jednak słuchał wykładów z matematyki i fizyki. Jako student wiele podróżował po Europie od Finlandii po Włochy, był też w Azji i Afryce. W 1906 r. zdał egzamin doktorski z filozofii i z fizyki, przedkładając rozprawę doktorską „O zasadzie ekonomii myślenia*. W1908 r. rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie w Lipsku, gdzie słuchał wykładów z filozofii i psychologii. W 1910 r. wyjechał do Londynu. Na długie lata związał się z uczelnią London School of Economics and Political Science* stanowiący później część uniwersytetu londyńskiego. Zaczął od statusu doktoranta, następnie był lektorem, wykładał psychologię społeczną oraz prowadził wykłady „Religia pierwotna a zróżnicowanie społeczne". W 1911 r. opublikował pieiwszy artykuł naukowy - rozprawę „Totemizm i egzogamia", stanowiąca kiytyczne streszczenie dzieła znanego angielskiego etnologa J. G. Frazera. W 1912 r. ogłosił pierwszy artykuł po angielsku, a w 1913 r. książkę “The Family among the Australian Aborigines" („Rodzina wśród australijskich Aborygenów"). Została ona dobize przyjęta przez krytykę, a po pięćdziesięciu latach wznowiona z entuzjastyczną przedmową J. A. Barnesa, uznającą ją za epokową w dziejach nauki. Znakomity debiut książkowy, wykłady w uczelni londyńskiej, dyskusje ze specjalistami bardzo ułatwiły Malinowskiemu dalszą pracę naukową. W 1914 r. uzyskał z uniwersytetu londyńskiego stypendium podróżnicze im. Roberta Monda na pizeprowadzenie badań etnograficznych wśród plemion Nowej Gwinei. Ekspedycja planowana na około 2 lata, przedłużyła się na skutek wybuchu pieiwszej wojny światowej. Pierwszą wyprawę skierował Malinowski do ludu Mailu, zamieszkującego południowe wybrzeże Nowej Gwinei. W czasie między ekspedycjami opracował monografię dotyczącą tubylców Mailu. W 1916 r. na podstawie opublikowanych prac nadano mu w Londynie stopień doktora nauk. W ramach dalszych badań Malinowski odbył wyprawę na Wyspy Trobrianda, gd^ie biegle opanował język badanego przez siebie plemienia, oraz dwie ekspedycje na wyspy Amphlett Dobu i Samarai oraz na południowe wybizeże Nowej Gwinei. Wyniki badań przyniosły mu światowy rozgłos. Dzięki intensywnej pracy w terenie Malinowski rozporządzał bogatymi wielostronnie opracowanymi materiałami naukowymi, które sukcesywnie opracowywał i publikował w postaci artykułów i książek. Poza tym pizywiózł cenna kolekcję pizedmiotów kultury materialnej i sztuki. Jedną część zbiorów złożył w muzeum w Melbourne jako kolekcję im. Roberta Monda, a drugą przekazał British Museum w Londynie. Praca w tropikach odbiła się na zdrowiu Malinowskiego. W 1920 r. wrócił do Europy i zamieszkał na Teneryfie gdzie w ciągu roku ukończył pierwsze duże dzieło, oparte na własnych materiałach terenowych „Argonauci Zachodniego Pacyfiku" („Argonauts of the Western Pacific"). Zawarł w nim swe credo metodologiczne. Po powrocie w 1921 r. do Londynu Malinowski ponownie objął wykłady w School of Economics, a rok później otrzymał etat wykładowcy antropologii społecznej. Zrezygnował wówczas z proponowanej mu przez Uniwersytet Jagielloński katedry etnologii. W 1924 r. otrzymał nominację na docenta, a w 1927 -tytuł profesora oraz objął kierownictwo specjalnie dla niego utworzonej katedry antropologii społecznej na uniwersytecie w Londynie. Na zaproszenie Fundacji Rockefellera w 1926 r. Malinowski wyjechał po raz pieiwszy do Stanów Zjednoczonych. Wykładał wtedy na uniwersytecie kalifornijskim oraz odwiedził Indian Hopi. Kilka razy odwiedzał Polskę, a w latach 1930 i 1938 został wybrany na zagranicznego członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, następnie na zwyczajnego członka zagranicznego. W 1934 r. prowadził samodzielne badania w Afryce południowej i wschodniej wśród tamtejszych plemion. W latach 1926 - 1935, najbardziej produktywnym okresie swego życia naukowego, Malinowski wydał książki: „Crime and Custom in Savage Society" (“Zbrodnia i obyczaj w społeczeństwie dzikich"), „Sex and Repression in Savage Society" („Seks i wstrzemięźliwość w społeczeństwie dzikich"), „Sexual Life of Savage in Northwestern Melanesia" („Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji"), „Coral Gardens and their Magie" („Ogrody koralowe i ich magia"). W 1936 r. został delegowany przez uniwersytet londyński oraz Polska Akademię Umiejętności do Stanów Zjednoczonych z okazji 300-lecia uniwersytetu harvardzkiego, gdzie otizymał tytuł doktora honoris causa tej uaelni. W 1938 r. ponownie wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Wybuch drugiej wojny światowej zmusił go do pozostania w Stanach. Podczas letnich wakacji 1940 i 1941 r. prowadził badania w Meksyku. Był pierwszym prezesem nowo powstałego Polskiego Instytutu Nauk i Sztuk (Polish Institut of Sciences and Arts) w Nowym Jorku. Wykładał na Yale University.

Zmarł nagle 16 maja 1942 r. w New Heaven. Malinowski był dobiym wykładowca, jego ulubiony formą nauczania były seminaria. Prócz studentów brały w nich udział osoby mające poza sobą jakieś badania terenowe, urzędnicy kolonialni, pizedstawiciele dominiów brytyjskich, Amerykanie emigranci niemieccy. Chętnie zapraszał na seminaria wybitnych przedstawicieli różnych dziedzin nauki, co bardzo ożywiało dyskusje. Malinowski uchodzi za wychowawcę całego pokolenia etnologów brytyjskich oraz częściowo ameiykańskich. Do końca życia intensywnie pracował naukowo. Miał rozległe zainteresowania naukowe: od fizyki poprzez filozofię aż do etnologii i ogólnej teorii kultury.

Malinowski zapoczątkował nowy typ badań terenowych, polegający na traktowaniu badanej zbiorowości jako integralnej całości. W zakresie teorii społeczeństwa stał się współtwórcą funkcjonalizmu, który z biegiem czasu przekształcił się w szeroki kierunek badawczy. Metoda funkcjonalna w naukach zajmujących się badaniem kultury polega na wyjaśnianiu faktów antropologicznych popizez ustalenie funkcji, jaką pełnią one w integralnym systemie kultury. Malinowski wywarł wpływ na folklorystykę i etnografię europejską, socjologię, religioznawstwo, językoznawstwo, psychologię, teorię kultury i teorię wartości. W historii etnologii Malinowski pozostaje jako autor wzorowych dzieł analizujących zagadnienia kultury na podstawie wyników badań terenowych, zwłaszcza kultury wyspiarzy melanezyjskich. Bogato udokumentowany, opatrzony cennymi komentarzami metodologicznymi, zbiór pism etnograficznych, składający się z „Argonautów Zachodniego Pacyfiku", „Życia seksualnego dzikich" oraz „Ogrodów koralowych i ich magii", wszedł do kanonu humanistyki światowej. Od najmłodszych lat bliskim przyjacielem Malinowskiego był Stanisław Ignacy Witkiewicz, który uczynił go pierwozworem księcia Nevermore w powieści „622 upadki Bunga". Dla uczczenia pamięci Malinowskiego od 1959 r. odbywają się doroczne wykłady w London School of Economics pod nazwą „Malinowski Memoriał Lecture" („Wykład ku czci Malinowskiego").