Jan Paweł II był 264. papieżem. Przeżył 84 lata 10 miesięcy i 15 dni. Jego pontyfikat trwał 26 lat 5 miesięcy i 17 dni. Obliczono, że średnia długość trwania pontyfikatu dotychczasowych papieży wynosi około 7 i pół roku. Papież z Polski sprawował zatem, statystycznie rzecz ujmując, jakby cztery pontyfikaty. Stało się tak mimo zbrodniczego zamachu, który 13 maja 1981 r. miał położyć kres jego życiu.

Jan Paweł II (Karol Wojtyła) urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach. Dwa dni później został ochrzczony w miejscowym kościele parafialnym Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny przez księdza Franciszka Żaka. Jako papież trzykrotnie odwiedził rodzinne miasto: 7 czerwca 1979 r., podczas pierwszej pielgrzymki, 14 sierpnia 1991 r., podczas czwartej pielgrzymki, oraz 16 czerwca 1999 r., podczas siódmej pielgrzymki do ojczyzny. Za każdym razem długo modlił się przy chrzcielnicy, a podczas ostatnich odwiedzin powiedział: „Z głęboką czcią całuję ten próg domu Bożego - wadowickiej fary, a w niej chrzcielnicę, przy której zostałem wszczepiony w Chrystusa i przyjęty do wspólnoty Kościoła. W tej świątyni przystąpiłem do pierwszej spowiedzi i Komunii św. Tu byłem ministrantem."

Przerwawszy studia filologiczne z powodu wybuchu II wojny światowej i zamknięcia Uniwersytetu Jagiellońskiego przez nazistowskich okupantów, pracował jako robotnik w kamieniołomach i w fabryce sody Solvay.W 1942 r. wstąpił do tajnego seminarium duchownego i 1 listopada 1946 r. przyjął święcenia kapłańskie. Został wysłany do Rzymu, gdzie uzyskał doktorat z teologii, a po powrocie do Polski w 1948 r. pełnił różne obowiązki duszpasterskie i podjął wykłady akademickie. W 1958 r. został biskupem pomocniczym w Krakowie, a w 1964 r. arcybiskupem tego miasta. Brał czynny udział w obradach II Soboru Watykańskiego (1962-1965).W 1967 r. otrzymał godność kardynała. W 1978 r., znanym jako „rok trzech papieży", po śmierci Jana Pawła I, na konklawe 16 października został wybrany przez kardynałów na papieża. W niedzielę 22 października uroczyście zainaugurował posługę Następcy św. Piotra, wypowiadając słynne słowa „Nie lękajcie się", postrzegane i przeżywane powszechnie jako motto jego niezwykle wytężonego nauczania i działalności.

Dorobek pontyfikatu Jana Pawła II jest imponujący. Podjął i rozwinął dokonania swoich wielkich poprzedników, których imiona przybrał - Jana XXIII (1958-1963) i Pawła VI (1963-1978) oraz przedwcześnie zmarłego Jana Pawła I (1978). Odbył 104 zagraniczne podróże apostolskie, odwiedzając 129 krajów na wszystkich kontynentach, a także 144 podróże po Italii, złożył ponadto 784 wizyty w diecezji rzymskiej oraz w Rzymie i Castel Gandolfo. Podczas podróży po świecie i po Włoszech przemierzył łącznie około 1.271.000 km, co odpowiada 31 okrążeniom kuli ziemskiej. Ogłosił 14 encyklik, 15 adhortacji, 11 konstytucji i 45 listów apostolskich oraz 30 motu proprio, czyli oficjalnych listów do całego Kościoła, do jego części lub określonych osób. Wygłosił 3.228 przemówień, których wysłuchały niezliczone rzesze ludzi, zebrane nie tylko tam, gdzie Papież przebywał, lecz także przed telewizorami i odbiornikami radiowymi. Zwołał 15 zgromadzeń Synodu Biskupów, utworzył wiele nowych diecezji i kościelnych jednostek terytorialnych. Dokonał 1.338 beatyfikacji i 482 kanonizacji, czyli ponad połowy wszystkich kanonizacji, które odbyły się w ostatnich czterech stuleciach. Zapoczątkował obchody Światowych Dni Młodzieży, które gromadziły miliony młodych ludzi z całego świata. Podczas cotygodniowych audiencji środowych i niedzielnych odbył ogromną liczbę spotkań z wiernymi. Często spotykał się również z dostojnikami państwowymi i religijnymi. Wniósł wielki wkład w dzieło ekumenizmu, czyli zbliżenia między chrześcijanami różnych wyznań, a także dialogu, czyli zbliżenia z wyznawcami innych religii. Szczególnie widoczny jest Jego wkład w dialog z żydami i judaizmem; w ostatnim ćwierćwieczu dialog ten poczynił bezprecedensowe postępy. Ogłosił Katechizm Kościoła Katolickiego i opublikował kilka własnych książek, w których podzielił się także wielką miłością do Polski i ojczystej tradycji. Przyczynił się do tego, że runęły mury zastarzałych podziałów politycznych w Europie i na świecie, natomiast inne mury i bariery zostały poważnie nadwerężone. Dzięki temu miliony ludzi odzyskały i umocniły swoją godność osobistą i społeczną. Ogłosił Rok Odkupienia (1983-84) i Rok Maryjny (1987-1988). Przygotował Kościół i świat do przeżywania Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 oraz wprowadził chrześcijan i ludzkość w XXI wiek i trzecie tysiąclecie. Na kilka miesięcy przed śmiercią ogłosił Rok Eucharystii (2004-05).

Dotkliwe skutki zamachu, który miał miejsce w 1981 r., wpłynęły na stan zdrowia Ojca Świętego. Szczególnie bolesne i dramatyczne były ostatnie miesiące jego życia. Świat z podziwem patrzył na Papieża z Polski zmagającego się, w rzymskiej klinice Gemelliego i w Watykanie, z postępującym osłabieniem ciała, ale coraz bardziej mężnego duchem. W pamięci milionów ludzi pozostało błogosławieństwo „Urbi et Orbi", którego z okna Pałacu Apostolskiego udzielił w ostatnią Wielkanoc swojego ziemskiego życia. Jan Paweł II dał heroiczny przykład chrześcijańskiego przeżywania i przyjęcia cierpienia. Jego wytrwałe męstwo okazywane w starości, chorobie, umieraniu i śmierci potwierdza wołanie, z jakim wiele razy zwracał się do świata, o godność każdego ludzkiego życia i szacunek dla niego. Dał się poznać i został zapamiętany jako Pasterz Dobry, który swoim życiem i nauczaniem pociągnął wielu do Boga, gotowy - jak Jezus Chrystus, któremu bezgranicznie zawierzył - „oddać życie za owce".

Śmierć i pogrzeb Ojca Świętego wyzwoliły i wzmogły ogromną energię duchową. Stało się to widoczne w Rzymie i na świecie, zwłaszcza w Polsce - ojczyźnie Jana Pawła II. On już „przekroczył próg nadziei" i znalazł się w objęciach Matki, której zaufał, dając temu wyraz w swojej biskupiej dewizie „Totus Tuus". Tuż przed śmiercią wyszeptał „Amen".

Dziękujemy Ci, Ojcze Święty! Spoczywaj w pokoju!

Ks. prof. Waldemar CHROSTOWSKI
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Numizmaty powiązane z artykułem