Początki Uczelni sięgają 1906 r. Wtedy to, dzięki ograniczonej liberalizacji życia społecznego w zaborze rosyjskim powstały Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego. Miały one charakter wyższej szkoły ekonomicznej, co potwierdzone zostało w 1915 r. zezwoleniem okupanta niemieckiego na używanie nazwy Wyższa Szkoła Handlowa (WSH). Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę WSH otrzymała osobowość prawną, a w 1924 r. prawa przysługujące szkołom akademickim. Powołany został senat uczelni, który był właścicielem szkoły, a Rektorem został Bolesław Miklaszewski. Miklaszewski, wzorując się na uczelniach zagranicznych, nie tylko stworzył nowoczesne programy nauczania i dobrał kompetentną kadrę nauczającą, ale także stworzył campus przy ulicy Rakowieckiej.

Od 1933 r. uczelnia nosiła nazwę Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (SGH), co podkreślało jej centralną pozycję w polskim szkolnictwie ekonomicznym. Uczelnia, jako bezwydziałowa, kształciła młodzież na ośmiu kierunkach studiów, miała prawo nadawania tytułu magistra oraz stopni doktora i doktora habilitowanego nauk ekonomicznych. Jej wykładowcami byli m.in. Ludwik Krzywicki, Jan Lewiński, Edward Lipiński, Stefan Starzyński, Stanisław Wojciechowski i Władysław Zawadzki.

Do 1939 r. wydano ponad 1700 dyplomów ukończenia studiów i ponad 500 dyplomów magistra. Wśród absolwentów uczelni znajdowali się działacze polityczni i gospodarczy (Edward Drożniak, Józef Poniatowski, Adam Rapacki), naukowcy (Jan Drewnowski, Stanisław Skrzywan, Jan Wiśniewski), a także ludzie kultury i sztuki (Jan Dobraczyński, Stanisław Dygat, Kazimierz Rudzki).

Druga wojna światowa nie przerwała działalności SGH, która pod oficjalnym szyldem średniej szkoły zawodowej, prowadziła zajęcia na poziomie akademickim. Jej kadra i studenci uczestniczyli w strukturach państwa podziemnego i wzięli udział w powstaniu warszawskim.

Uczelnia wznowiła działalność już w lutym 1945 r. Początkowo, mimo postępujących zmian ustrojowych, jej charakter nawiązywał do tradycji międzywojennych. Radykalne przekształcenia nastąpiły w 1949 r., kiedy decyzjami politycznymi upaństwowiono SGH. Zmieniono również nazwę na Szkoła Główna Planowania i Statystyki (SGPiS) oraz dostosowano jej program nauczania i badań do potrzeb gospodarki centralnie kierowanej. Nowa, wydziałowa struktura organizacyjna, odpowiadała wąskiemu, branżowemu kształceniu ekonomicznemu.

Od drugiej połowy lat 50. dwudziestego wieku, rozpoczął się proces podnoszenia poziomu naukowego i dydaktycznego SGPiS. Wyraźniej sięgano do światowego dorobku w dziedzinie ekonomii, rozszerzano naukę języków obcych i rozwijano kontakty międzynarodowe, modernizowano dydaktykę. Pozycję uczelni wzmacniała obecność w jej murach m. in. profesorów Andrzeja Grodka, Michała Kaleckiego, Edwarda Lipińskiego, Jerzego Lotha, Józefa Sołdaczuka i Aleksego Wakara. Absolwenci uczelni byli nieustannie obecni w strukturach gospodarczych i politycznych Polski oraz uczestniczyli w pracach organizacji i biznesu międzynarodowego. Dyplomami SGPiS legitymują się m. in. Leszek Balcerowicz, Henryka Bochniarz, Igor Chalupiec, Danuta Hubner, Krzysztof Kalicki, Marek Borowski, Grzegorz Kołodko, Bogusław Kott, Andrzej Podsiadło, Andrzej Olechowski, Józef Oleksy, Jerzy Osiatyński, Sławomir Sikora i Dariusz Rosati.

Przełom polityczny w Polsce w 1989 r. umożliwił przystąpienie do radykalnej reformy strukturalnej i programowej. Uczelnia wróciła w 1991 r. do swojej historycznej nazwy - Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, ale nie odrzuciła charakteru szerokoprofilowej wyższej uczelni ekonomicznej, odpowiadającej standardom światowym. Zmiany strukturalne spowodowały w 1993 r. likwidację wydziałów. Instytuty i katedry SGH zgrupowano w kolegiach: Analiz Ekonomicznych, Ekonomiczno-Społecznym, Gospodarki Światowej, Nauk o Przedsiębiorstwie oraz Zarządzania i Finansów. Młodzieży stworzono możliwość studiowania na odpowiadających uczelniom zachodnim, następujących kierunkach: ekonomii, finansów i bankowości, gospodarki publicznej, metod ilościowych i systemów informacyjnych, międzynarodowych stosunków gospodarczych i politycznych oraz zarządzania i marketingu.

Od lat 90. rekrutacja na studia odbywała się w trybie ogólnouczelnianym. Początkowe 3 semestry (Studium Podstawowe) były wspólne dla wszystkich studentów, którzy mieli prawo wyboru wykładowców poszczególnych przedmiotów. Na semestrach 4-10 (Studium Dyplomowe) istniała duża swoboda wyboru przedmiotów, których struktura określa zainteresowania kierunkowe studentów. Studia można było ukończyć z dyplomem zawodowym (licencjat) lub magisterskim. Szeroko rozwinięte zostały studia podyplomowe, doktoranckie i MBA. SGH znalazła się w gronie najlepszych uczelni zarządzania w Europie, skupionych w CEMS (Community of European Management Schools). Obraz Uczelni w opinii społecznej zaczął ulegać korzystnym zmianom. Gwałtownie wzrosło zainteresowanie młodzieży nauką w SGH, a liczba studiujących zbliżyła się do rekordowego poziomu 12 tys. Niewątpliwy wpływ na ten proces, poza reformami wewnętrznymi Uczelni, miały nowe perspektywy, jakie przed ekonomistami otwierała transformacja ustrojowa. Jej aspekt gospodarczy związany był z koncepcjami oraz zdecydowanymi i odważnymi działaniami wychowanka i nauczyciela akademickiego szkoły - Leszka Balcerowicza.

Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wymogło m. in. zmiany w systemie szkolnictwa wyższego. Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi SGH od roku akademickiego 2006/2007 wprowadziła obligatoryjne kształcenie na poziomie licencjackim, magisterskim i doktoranckim, na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Odpowiednio przebudowała programy studiów, utrzymując szeroki zakres wyboru wykładowców i wykładów.

Ranking szkół wyższych, ogłoszony wiosną 2006 r., potwierdził czołową pozycję SGH nie tylko w szkolnictwie ekonomicznym, ale także w całym środowisku akademickim kraju. SGH zajęła 4 miejsce, za Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Jagiellońskim i Politechniką Warszawską. Na liście uczelni ekonomicznych -zdecydowanie wyprzedzała państwowe akademie ekonomiczne i uczelnie prywatne.

prof. Janusz Kaliński
Szkoła Główna Handlowa Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Obchodów 100-lecia Szkofy Głównej Handlowej w Warszawie

Numizmaty powiązane z artykułem