Koniec wieku XII i cały wiek XIII to okres dominacji brakteatów, czyli cienkich monet bitych tylko z jednej strony. Jest to jednocześnie najciemniejszy okres w dziejach polskiego mennictwa, przypadający na rozbicie dzielnicowe. Był to czas jednoczesnego panowania wielu książąt, którzy bili własne monety. Większość tych monet pozbawiona jest jakichkolwiek napisów, co niesłychanie utrudnia rozpoznanie emitentów. Pewną pomoc w tym względzie przyniósł niedawno ujawniony w Krakowie wielki skarb monet, ukryty w pierwszej połowie XIII w. Z niego pochodzi brakteat z wyobrażeniem skrzydlatego smoka, z dużym prawdopodobieństwem przypisywany księciu Leszkowi Białemu (1206–1227).

To właśnie taki okaz został umieszczony na rewersie nowej monety, będącej już piątą monetą w naszej serii. Smok jest zwrócony w lewo, ale głowę ma skierowaną do tyłu, skrzydła rozłożone a ogon podwinięty. Potwór ten albo symbolizuje moc księcia, albo może raczej ma odstraszać wszelkie złe moce, które mogłyby mu zagrażać. Jako tło wykorzystano zarys fasady późnoromańskiego kościoła cystersów w Sulejowie.

Również na naszym awersie, czyli na stronie głównej monety, umieszczono dwa elementy. Jest to przede wszystkim metryka monety z godłem państwa, jego nazwą, nominałem i rokiem emisji. Uzupełnienie stanowi pieczęć piesza księcia. Został on przedstawiony w pełnym uzbrojeniu, z włócznią z proporcem w jednym ręku, a tarczą w drugim. Legenda zawiera dane, których brak na monecie: +SIGIL[LVM] LESTCONIS D-VCIS POLONI-E (pieczęć Leszka, księcia Polski).

Stanisław Suchodolski

Numizmaty powiązane z artykułem