Alfred Wierusz-Kowalski urodził się 11 października 1849 roku w Suwałkach. Wykształcony w warszawskiej Klasie Rysunkowej, studiował w akademiach sztuk pięknych w Dreźnie, a następnie w Monachium, gdzie założył pracownię, stając się czołowym przedstawicielem tamtejszego środowiska polskich malarzy przełomu XIX i XX wieku.

Realistyczna twórczość artysty przepojona jest emocjami. Malowane przez niego sceny z życia polskiej wsi i małego miasteczka ukazują świat prostych zajęć i zabaw – wracające o zmierzchu błotnistymi drogami wozy z podróżnymi, wyprawy na jarmark, sanny, weselne orszaki i gromadne wyjazdy wielokonnymi zaprzęgami do kościoła umieszczone w scenerii polskiego krajobrazu, który charakteryzują nikłe drzewa, zarośla, piaszczyste czy podmokle od topniejącego śniegu drogi, chaty przycupnięte w dali, horyzont znaczony linią lasu. Żywiołowa radość roześmianych wieśniaków, pędzących sankami wśród śniegów, przeplata się z melancholijną zadumą podróżnych, szykujących się o świcie do drogi. Realizm twórczości Alfreda Wierusza-Kowalskiego to nie dbałość o detale i prawdę szczegółu, a umiejętność oddania nastroju chwili i istoty przedstawionej sceny oraz otaczającego ją pejzażu.

Sugestywne, nastrojowe, zanurzone w realiach XIX wieku, obrazy szybko zdobywały popularność, a wysyłane na wystawy i do salonów sztuki w europejskich i amerykańskich miastach przynosiły artyście sławę, która trwa nieprzerwanie. Nagrody, wyróżnienia, zakupy do państwowych i prywatnych kolekcji ugruntowały jego pozycję jako twórcy o wielkim talencie. Dzieła malarza zdobią galerie w wielu muzeach.

Alfred Kowalski zmarł 15 lutego 1915 roku w Monachium, gdzie został pochowany. W 1936 roku jego prochy zostały sprowadzone do kraju i złożone w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Wilk zapatrzony w uśpioną, zasypaną śniegiem wieś to ikona malarstwa Alfreda Wierusz-Kowalskiego. Samotnik z obrazu „Wilk” (120 x 150 cm) został odwzorowany na monecie kolekcjonerskiej. Portret artysty to zdjęcie z monachijskiego atelier.

Eliza Ptaszyńska
Regional Museum in Suwałki

Numizmaty powiązane z artykułem