Tematyka monet

Skarby Stanisława Augusta - Władysław Warneńczyk

Ósma moneta serii ukazuje Władysława zwanego Warneńczykiem, syna Władysława Jagiełły, koronowanego na króla Polski w 1434 r., a w 1440 r. również na króla Węgier, tytularnego najwyższego księcia Litwy. W 1435 r. przyjął hołd wojewody mołdawskiego i zawarł pokój brzeski z zakonem krzyżackim. Swe krótkie panowanie dzielił między Polskę i Węgry.

Medalierski wizerunek króla, wzorowany na portrecie pędzla Marcella Bacciarellego, ukazuje popiersie zbrojnego męża, zwrócone w lewo. Na skroni krwawi rana pod przeciętym hełmem. Na hełm nałożono koronę, a na piersi — na ozdobnej zbroi w siedemnastowiecznym stylu—zawieszony jest medalion z Matką Boską z Dzieciątkiem. Na rewersie medalu (na awersie monety tekst jest nieznacznie skrócony) czytamy w tłumaczeniu: Jagiełły syn starszy, za życia ojca na króla Polski przeznaczony, na króla Węgier koronowany Roku Pańskiego 1440. Pod Warną w bitwie z Turkami stoczonej, ofiara wiarołomnej rady, poległ Roku Pańskiego 1444, mając lat 20, w 11. roku panowania w Polsce, dnia 10 listopada.

Władysław, pierworodny syn Władysława Jagiełły i jego czwartej żony, księżniczki litewskiej Zofii Holszańskiej, urodził się w 1424 r. Władzę w imieniu młodocianego władcy, koronowanego w wieku 10 lat, sprawowała rada królewska, a przede wszystkim biskup krakowski Zygmunt Oleśnicki, który torował Władysławowi drogę na tron węgierski. Władysław jako wódz zwycięskiej europejskiej krucjaty przeciw Turkom na Bałkanach (1443-1444), mimo podpisanego rozejmu, podjął kolejną wyprawę na Adrianopol i zginął w bitwie pod Warną. Ciała króla nie odnaleziono, co stało się przyczyną powstania legendy o jego ocaleniu, a także trzyletniej zwłoki w obwołaniu nowego króla Polski. Symboliczny nagrobek Władysława Wameńczyka znajduje się od 1906 c w Katedrze Wawelskiej, a w Warnie w 1935 r. powstał poświęcony mu pomnik.

Marta Męclewska