Tematyka monet
75. rocznica pierwszego zrzutu Cichociemnych
Pierwsza grupa Cichociemnych, żołnierzy Polskich
Sił Zbrojnych, przeszkolonych w Wielkiej
Brytanii i przerzucanych na terytorium okupowanej
Polski jako wsparcie kadry Związku Walki
Zbrojnej, późniejszej Armii Krajowej, ląduje
na terytorium okupowanej Polski w nocy z 15
na 16 lutego 1941 roku. Jest to jednocześnie
pierwszy przerzut skoczków spadochronowych
z Wielkiej Brytanii na kontynent. Operacja nosi
kryptonim „Adolphus” i ma charakter eksperymentalny
– chodzi o wypracowanie maksymalnej
skuteczności przy jednoczesnym zminimalizowaniu
strat. Zrzut zostaje wyznaczony
na placówkę położoną 7,5 km na południe od
Włoszczowej. Wskutek pomyłki samolot zrzuca
spadochroniarzy w okolicę Cieszyna, pod Dębowcem
koło Skoczowa, na teren włączony
do Rzeszy. Wśród skoczków jest mjr Stanisław
Krzymowski „Kostka”, rtm. Józef Zabielski
„Żbik” oraz kurier do Delegata Rządu na Kraj
bombardier Czesław Raczkowski „Orkan”. Dwaj
pierwsi z nich na własną rękę docierają do Warszawy,
jednak cały sprzęt i szyfry dostają się
w ręce wroga. Trzeci „Orkan” zostaje zatrzymany
przez Niemców przy przekraczaniu granicy
z Generalnym Gubernatorstwem. Zostaje jednak
wzięty za zwykłego przemytnika i odsiaduje
w więzieniu w Wadowicach jedynie trzy
miesiące. Ten pionierski lot, mimo zaistniałych
trudności, udowadnia, że operacje przerzutowe
do krajów okupowanych są możliwe i skuteczne.
Do grudnia 1944 roku udaje się przerzucić
do Polski 316 Cichociemnych i 28 kurierów.
Przeszkoleni w sabotażu i dywersji kierowani
są do organizacji „Wachlarz”, Związku Odwetu
oraz Kedywu, a także walczą w oddziałach partyzanckich.
Inni pracują w wywiadzie, legalizacji
dokumentów i łączności. Ponad dziewięćdziesięciu
bierze udział w powstaniu warszawskim.
Na każdym odcinku walki wyróżniają się doskonałym
wyszkoleniem, bojową postawą i profesjonalizmem.
Od 1995 roku Jednostka Wojskowa GROM
dziedziczy i kontynuuje tradycje Cichociemnych.
płk Piotr Gąstał