Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie obchodzi jubileusz 200-lecia pełnienia artystycznej i edukacyjnej misji. Najstarsza w Polsce wyższa uczelnia kształcąca artystów sztuk pięknych, projektowych oraz konserwatorów i restauratorów dzieł sztuki w ciągu dwóch stuleci stała się uczelnią wielkich artystów. Miniony rok był dla Akademii szczególny − 16 października 2018 roku minęło 200 lat od jej utworzenia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Założycielami ASP w Krakowie byli artyści malarze Józef Peszka i Józef Brodowski. To dzięki ich staraniom na Wydziale Filozoficznym, w ramach Oddziału Literatury Uniwersytetu powstały pracownie rysunku, malarstwa i rzeźby. Od początku planowano jednak, że Akademia Sztuk Pięknych zostanie powołana jako uniwersytecki instytut, w którym te pracownie działały.

Krakowska Akademia Sztuk Pięknych przechodziła zmienne koleje losu.

W późniejszych okresach swojej historii miała różną rangę dydaktyczną. W latach 1833−1873 spadła do poziomu szkoły zawodowej jako Szkoła Rysunku i Malarstwa działająca przy Instytucie Technicznym. W 1873 roku, pod dyrekcją Jana Matejki, uzyskała samodzielność organizacyjną jako Szkoła Sztuk Pięknych, a w 1900 roku Julian Fałat ponownie podniósł ją do poziomu wyższej uczelni. Wtedy też ASP w Krakowie powróciła do pierwszej nazwy zapisanej w statucie Uniwersytetu Jagiellońskiego, czyli Akademii Sztuk Pięknych.

Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku okupujący Polskę Niemcy zlikwidowali uczelnię i założyli w jej miejsce Kunstgewerbeschule, czyli szkołę rzemiosła artystycznego, która istniała do marca 1943 roku. Zakończenie wojny przyniosło istotne zmiany w funkcjonowaniu uczelni. Akademia uzyskała nowe budynki oraz została podzielona na wydziały. Przyłączenie do ASP w 1950 roku Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych otworzyło Akademię na nowe kierunki kształcenia. W latach 1950−1956 funkcjonowała pod nazwą Akademii Sztuk Plastycznych. W 1979 roku nadano jej imię Jana Matejki.

Obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie rozwinęła zakres edukacyjnej i artystycznej działalności. Kształci uzdolnioną młodzież w ramach 7 wydziałów na 9 kierunkach studiów. Programy kształcenia są bardzo bogate i dotyczą zarówno czystej ekspresji artystycznej, jak i projektowania form przemysłowych, architektury wnętrz, scenografii, grafiki projektowej i warsztatowej, intermediów, edukacji oraz konserwacji i restauracji dzieł sztuki. Otwarcie się Akademii na kontakty międzynarodowe oraz elastyczność autorskich programów poszczególnych pracowni na wszystkich wydziałach czyni z krakowskiej ASP uczelnię nowoczesną, odważnie podchodzącą do wyzwań i wymogów współczesności.

Na rewersie złotej monety został umieszczony wizerunek Jana Matejki oraz logo Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie; w tle widoczny jest gryf z kopuły budynku Akademii. Na awersie pokazano fragment portalu zdobiącego wejście do budynku Akademii.

Na rewersie srebrnej monety znajduje się wizerunek Jana Matejki. Na awersie umieszczono przenikające się wizerunki: budynku Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz zarysu palety malarskiej.

Prof. Stanisław Tabisz
Rektor Akademii Sztuk Pięknych
im. Jana Matejki w Krakowie

Numizmaty powiązane z artykułem