Tematyka monet

Antonina Hoffmann

Antonina Hoffmann (ur. 16.06.1842 r. w Trzebini – zm. 16.06.1897 r. w Krakowie) była wybitną, krakowską aktorką teatralną przełomu XIX i XX w. Obdarzona talentem i urodą, w ciągu niemal czterdziestoletniej kariery zagrała ponad czterysta ról. Występowała w utworach klasycznych, m.in. w dramatach W. Szekspira i F. Schillera, odnosiła sukcesy w komediach i współczesnych dramatach obyczajowych. Jednak najwyżej ceniono jej liczne role w dramatach J. Słowackiego – Amelię w Mazepie, Rozę w Lilli Wenedzie, Idalię w Fantazym, Salomeę w Horsztyńskim, tytułowe bohaterki w Balladynie i Beatrix Cenci i inne.

Pochodziła ze zubożałej, ewangelickiej rodziny ziemiańskiej. Młodość spędziła w Warszawie, gdzie ukończyła pensję dla dziewcząt, którą po sprzedaniu majątku kierowała jej matka. Wbrew woli bliskich postanowiła poświęcić życie teatrowi. Po kilku lekcjach u wybitnego aktora Jana Królikowskiego zapisała się do Szkoły Dramatycznej i jako uczennica debiutowała 13.02.1859 r. w Warszawskich Teatrach Rządowych. W 1860 r. przeniosła się do Krakowa. Szybko osiągnęła status czołowej aktorki. Została przyjaciółką i zarazem rywalką sceniczną Heleny Modrzejewskiej. Często występowały razem, wymieniały się doświadczeniami, uczyły się wzajemnie sztuki aktorskiej. W 1861 r. Hoffmann została partnerką życiową Stanisława Koźmiana – przedstawiciela obozu Stańczyków (ugrupowania politycznego w Galicji), od 1871 r. wieloletniego kierownika artystycznego krakowskiego teatru. Koźmian był twórcą tzw. krakowskiej szkoły aktorstwa, polegającej m.in. na eliminowaniu sztuczności i doskonaleniu gry zespołowej. Główną reprezentantką tego nowoczesnego stylu była właśnie Hoffmannowa – jej aktorstwo było powściągliwe, dalekie od deklamacji i gwiazdorstwa. Pod koniec kariery artystka została zaangażowana przez dyrektora Tadeusza Pawlikowskiego do otwartego 21.10.1893 r. Teatru Miejskiego w Krakowie (obecnie Teatr im. Juliusza Słowackiego). Z tą sceną, jedną z najlepszych na ówczesnych ziemiach polskich, Antonina Hoffmann była związana do końca życia.

Na rewersie monety umieszczono popiersie Antoniny Hoffmann według rzeźby autorstwa Władysława Eliasza z 1872 r. oraz wizerunki koronek nawiązujące do kostiumów scenicznych aktorki. Na awersie został zaprezentowany wizerunek frontonu Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Diana Poskuta-Włodek