Śląsk wraz z Wrocławiem znalazł się w obrębie państwa polskiego u schyłku panowania Mieszka I. Wrocław, od roku 1000 stolica biskupstwa, stał się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich monarchii piastowskiej. Jego znaczenie wzrosło w okresie rozbicia dzielnicowego, zwłaszcza za rządów Henryka Brodatego i jego syna Henryka Pobożnego. Właśnie w tym czasie, w XIII w., Wrocław został zniszczony podczas najazdu tatarskiego i uzyskał lokację na prawie magdeburskim.

W XIV stuleciu Wrocław wraz z Dolnym Śląskiem stał się częścią korony czeskiej. Z tego okresu pochodzi wspaniały zabytkowy Ratusz. W XVI w. miasto znalazło się we władaniu Habsburgów. W wieku XVIII, po tzw. wojnach śląskich Wrocław został włączony do państwa pruskiego. W niemieckich rękach pozostawał do końca II wojny światowej. Na jego rozwoju przestrzennym zaważyła decyzja Napoleona z 1807 r. nakazująca rozbiórkę otaczających miasto murów.

Kolejny polski okres w dziejach miasta rozpoczął się w 1945 r. Wrocław trzeba było podźwignąć z gruzów, bowiem w końcowej fazie wojny został on przekształcony w twierdzę i broniony do 6 maja 1945 r. W czasach PRL stał się widownią społecznych protestów – od jesieni 1956 r. po narodziny „Solidarności”. Wrocław okazał się autentyczną twierdzą „Solidarności”, zarówno podczas 16 miesięcy jej legalnego istnienia, jak i w stanie wojennym. To wówczas we Wrocławiu narodziła się najradykalniejsza antykomunistyczna organizacja, jaką była „Solidarność Walcząca”.

Od 1990 r. stolica Dolnego Śląska to samorządowy Wrocław. O przywiązaniu mieszkańców do swej małej ojczyzny dowodnie zaświadczył dramatyczny czas wielkiej powodzi z 1997 r.

Na rewersie monety znalazły się postacie dominikanina bł. Czesława Odrowąża i ks. Henryka Pobożnego. Książę bronił miasta przed Tatarami, a modlitwy zakonnika sprawiły, że obrona ta okazała się skuteczna. Nie są to jedyne powody ich upamiętnienia. Wraz ze swym ojcem Henrykiem Brodatym wrocławski książę nie tylko współrządził dolnośląskim księstwem, nie tylko dbał o duchowy i materialny rozwój swego dziedzictwa, lecz był także realnym pretendentem do korony. Śmierć na polu bitwy pod Legnicą przekreśliła te plany. Błogosławiony Czesław Odrowąż to patron Wrocławia, był założycielem klasztoru przy kościele św. Wojciecha i jego pierwszym przeorem. Obydwaj zajmują wyjątkowe miejsce w dziejach miasta. Na awersie został zamieszczony widok na najstarszą, wysyconą zabytkowymi świątyniami część miasta, Ostrów Tumski.

prof. dr hab. Włodzimierz Suleja

Numizmaty powiązane z artykułem