W nocy z 24 na 25 listopada 1981 roku podchorążowie ówczesnej Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej (WOSP) rozpoczęli strajk okupacyjny. Nie zgadzali się na zapisy planowanej nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym, która miała zmienić status uczelni. Dotychczas cywilna, choć podległa Ministerstwu Spraw Wewnętrznych (MSW), WOSP miała być podporządkowana ustawie o wyższym szkolnictwie wojskowym. Dawałoby to możliwość wykorzystania podchorążych chociażby do tłumienia protestów społecznych.

Do strajku przystąpiło ponad 90 procent podchorążych oraz część pracowników WOSP. Początkowo próbowano prowadzić rozmowy z Komisją Mieszaną składającą się z przedstawicieli MSW, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki oraz Komendy Głównej Straży Pożarnych, jednakże po 20 godzinach negocjacji strona rządowa zerwała rozmowy.

Podporą duchową w najtrudniejszych chwilach była posługa bł. ks. Jerzego Popiełuszki, który odprawiał msze święte dla strajkujących podchorążych i spowiadał ich.

Rada Ministrów 30 listopada 1981 roku rozwiązała WOSP. Mimo informacji o jej likwidacji, akcji propagandowej i nacisków rodziców większość podchorążych kontynuowała protest. Pacyfikację strajku przeprowadzono 2 grudnia 1981 roku z udziałem kilku tysięcy milicjantów, oddziałów ZOMO i żołnierzy Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych podległych MSW. Studentów i pracowników siłą usunięto ze szkoły. Nie zakończyło to bynajmniej protestu podchorążych, zmieniła się jedynie jego forma – na okupacyjny strajk wędrujący. Strajk młodych strażaków trwał aż do wprowadzenia stanu wojennego.

Zajęcia wznowiono na początku lutego 1982 roku, odtąd uczelnia nosi nazwę Szkoła Główna Służby Pożarniczej (SGSP). Grupie ponad 70 studentów WOSP uniemożliwiono kontynuowanie nauki – nie mogli dokończyć studiów na żadnej polskiej uczelni, wielu szykanowano. W SGSP nie zatrudniono także grupy byłych pracowników WOSP.

Rewers monety przedstawia tłum solidaryzujący się ze strajkującymi – warszawian, rodziców, delegatów z uczelni wyższych i zakładów pracy zgromadzonych przed budynkiem Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej.

Jakub Binio

Numizmaty powiązane z artykułem